Tō Tātou Marae

Koia tēnei te tikanga whakamārama i te ingoa o Taarewaanga arā:
Tērā ia ko ētehi o ngā mokopuna a Kite, arā, ko Mahuri Pounamu aka Te Raukura Roa, ko Te Rangimarie Sowerby, ko Te Atakohu Henry me Te Tatau Rangitaawa [kua mate katoa] me ā rātou kōrero mō tō rātou tupuna mō Kite.  I a ia tētehi kara nā Kiingi Tawhiao.i tuku ki a Kite  [Tērā rā ano tētehi kōrero nā te kīngi tuatoru, nā Kīngi Mahuta I tuku mai.]. Ko te ingoa o te kara ko‘Te Raukura o Te Rangimarie’ mai i reira ngā ingoa o ō mātou Kuia a Te Raukura me Te Rangimarie. Ko tā Kite ia ata, ia ata he akiaki I tētehi o ana mokopuna kia pikia te tī kouka kei runga o te marae e tupu ana ka hikitia ai te kara i a ia e karakia ana i tana Pai Mārire.Ko reira te kara e ‘tārewa’ ai. Ia pōahiahi ko tā tētehi o ngā mokopuna he piki I te tī kouka ki te whakaheke i te kara i a Kite e karakia ana i tana karakia Pai Mārire. Tērā te kōrero ka nehua ai te kara nei ki kō i a Kite ki runga o te puke tapu o Mataiata. Heoi ano nā anō tae ki tēnei rā kāore ia i te mōhiotia tūturu kua ahangia taua kara nei.

E ai ki Fin Phillips – kaituhi o te pukapuka Ngā Tohu a Tainui – ki roto o te pukaiti ‘Ōtorohanga Centennial’, ko Taarewaanga te ingoa o te rohe nei [taea noatia ng`a papa o te Kāreti o Ōtorohanga] heke atu ki te Awa o Waipā. Ki a ia, ka tapaina te wāhi nei ki taua āhua nei he  ‘aarewaanga’ arā, he parehuanga ki te tahatika o te awa.

Tērā anō tētehi kōrero inā waipukengia ana, pūkohukohutia ana rānei te Awa o Waipā, ka āta kitea ai whakatetonga mai ko ngā toka o runga o Mātaiata, e ‘tārewa’ ana.